Araçların en büyük enerji kayıpları mekanik sürtünmeler yüzünden gerçekleşmektedir. Aracın akıcılığını engelleyen bu sürtünmeler aracın enerji sarfiyatını önemli derecede arttırır. Peki bu sürtünmeler nasıl engelleniyor? Mekanik sürtünmelerden bazıları jant göbeklerinde,millerde doğru rulman kullanarak bunları önleyebilir.
RULMAN NEDİR?Mekanik ve elektrikli aletlerde, kayma sürtünmesi yerine bir yuvarlanma sürtünmesi sağlayarak enerji kayıplarını azaltmak için yataklar ile muylular arasına yerleştirilen makina parçalarına RULMAN denir.
İki cismin birbiri üzerinde yuvarlanmasından meydana gelen enerji kayıpları, her iki cismin birbiri üzerinde kaymasından doğacak enerji kayıplarından çok daha azdır. Bu enerji kayıplarını daha da azaltmak amacı ile rulman üretiminde çelik yerine seramik tercih edilmeye başlanmıştır.
NEDİR BU SERAMİK RULMANLAR ?Yuvarlanmalı yataklarda çoğunlukla çelik malzemeler kullanılmaktadır. Hibrid Rulmanlarda ise yuvarlanma elemanı seramik, bilezikler ise çeliktir. Tamamı seramikten imal edilmiş rulmanlar da mevcuttur. Hibrid Rulmanlar yüksek sıcaklıkta ve yüksek hızlarda başarılı olarak görev yaparlar. Hibrid Rulmanlar havacılık-uzay endüstrisi ve takım tezgahlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yuvarlanma elemanı malzemesi çoğunlukla Silikon Nitrid’ dir. Silikon Nidrid’ in yoğunluğu ve sürtünme katsayısı düşük; sertliği yüksektir. Hibrid Rulmanların ömürleri daha uzundur. Bu gibi özelliklerden dolayı seramik esaslı rulmanların kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Silikon Nitrid-çelik yüzeyler arasındaki sürtünme katsayısı, çelik-çelik yüzeyler arasındaki sürtünme katsayısına nazaran % 20 daha azdır . Bu fark, özellikle büyük güçlerin harcandığı sistemlerde oldukça önemli olmaktadır. Böylelikle, temas yüzeyleri daha az aşınmakta ve enerji kaybı azalmaktadır.